Le versioni di greco di autori vari e le traduzioni in italiano

Τη χαλκη γενεα οι θεοι τοις ανθρωποις ωμιλουν και διελεγοντο αυτοις· πολλακις τη αυτη τραπεζη εχρωντο, ενιοτε δε και τη αυτη ευνη. Εκ δε γαμων των θεων προς τας ανθρωπων θυγατερας η των ανθρωπων προς τας θεας εγιγνοντο οι ηρωες, ισχυροι τε και ανδρειοι ανδρες, οις το του βιου τελος ην ρωμην και ανδριαν αποφαινειν μονομαχιαις τε και πολεμοις, και θαυμαστοις αγωσι κατα θηρας και τερατα παντοδαπα μετα δε τον θανατον εις τους θεους εισηρχοντο. Οι ποιηται ηδον τον Ηρακλεα, τον Διος και Αλκμηνης υιον, οτε βρεφος ετι εν σπαργανοις ην, αυταις ταις χερσι δυο δρακοντε απαγχειν, ω αυτον κτεινειν εβουλεσθην....

Οι αρχαιοι ενομιζον την Εριν θεαν ειναι, η ταραχην και εριδος αιτιας τοις θεοις τε και ανθρωποις παρειχεν. Εν δε τοις αγαλμασιν ως κορη εικαζετο, λευκη εσθητι και λευκαις πτερυξι κοσμουμενη. Ο Ησιοδος μεντοι ελεγε δυο Εριδε ειναι, την μεν αγαθην, την δε κακην. Ελεγεν οτυν την μεν αγαθην Ηριν εμποιειν ζηλον εν τοις ανθρωποις, ου χαριν τεχνιτης τεχνιτην ζηλουν βουλεται, κεραμευς δε κεραμεα, και τουτον τον τροπον οι ανθρωποι σπουδαιοτεροι εν τοις εργοις γιγνονται. Την δε κακην Εριν ελεγε πλεονεξιαν και φθονον φυειν, εξ ων διαφοραι τε και πολεμοι βασιλεων κατα βασιλεας και λεων προς λεως γιγνονται....

Αλωπηξ και πιθηκος εν ταυτω οδοιπορουντες περι ευγενειας ηριζον. Πολλα δε εκατερου διεξερχομενου, επειδη εγιγνοντο κατα τινα τοπον εν ω πολλοι ταφοι και στηλαι ησαν, ενταυθα αποβλεπων ανεστεναζεν ο πιθηκος. Της δε αλωπεκος ερομενης την αιτιαν, ο πιθηκος δεικνυων αυτη τα μνηματα ελεγεν «Αλλ' ου μελλω κλαιειν, ορων τας στηλας των πατρικων μου απελευθερων και δουλων;». Κακεινη προς αυτην αμειβομενη ελεγεν «Αλλα ψευδου οσα βουλεν ουδεις γαρ τουτων εκ του ταφου εξερχομενος ελεγχειν σε δυνατος εστιν». Ουτω και των ανθρωπων οι ψευδολογοι τοτε μαλιστα καταλαζονευονται, οτε ελεγχοντας ουκ εχουσιν.

Τι αν ουν της γλωσσης χρηστοτερον τε και βελτιον εν τω βιω γιγνοιτο; Πασα γαρ παιδεια και φιλοσοφια δια της γλωσσης διδασκεται και μανθανεται. Δι αυτης δοσεις, ληψεις, αγοραι, ασπασμοι, ευφημιαι, μουσα πασα. Δι αυτης συγκροτουνται γαμοι, πολεις ανορθουνται, σπονδαι ποιουνται και πολεμοι καταλυονται, ανθρωποι αναιτιοι εν τω δικαστηριω διασωζονται. Τοιγαρουν ουδεν της γλωσσης αμεινον εστιν. Τι δι αυ της γλωσσης χειρον; Ου πολεις δια της γλωσσης καταπιπτουσιν; Ουκ ανθρωποι αναιρουνται; Ου ψευδη παντα και βλασφημιαι και επιορκιαι περαινονται; Ου γαμοι και αρχαι και βασιλειαι ανατρεπονται; Ουχ, ως...

Οδοιποροι εσμεν εν τουτω τω βιατ παντα παρερχομεθα, παντα κατοπιν ημων λειπομεν. Ορωμεν δε επι της οδου φυτον η υδωρ· μικρον τερπομεθα, ειτα παρατρεχομεν. Παλιν δε εντυγχανομεν λιθοις και πετραις και φαραγξιν, η και θηριοις τε και ερπετοις και ακανθαις και αλλοις τισι των οχληρων μικρον ανιωμεθα, ειτα καταλειπομεν. Τοιουτος εστιν ο βιος, ουτε τα τερπνα μονιμα ουτε τα λυπηρα συνεχη εχων. Ημεις δε, ωσπερ οι εν τοις πλοιοις καθευδοντες αυτοματως υπο του πνευμα­τος επι λιμενας αγονται, ουτω, του χρονου καταρρεοντος, κινησει τινι συνεχει προς το οικειον εκαστος περας κατεπειγομεθα.